Better Cotton

Better Cotton Nedir?

Better Cotton, 2009 yılında kurulan, küresel çok paydaşlı bir inisiyatiftir. Misyonu, pamuk üreticilerine daha iyi çevresel, sosyal ve ekonomik uygulamalar benimsemeleri için eğitim ve destek sağlayarak pamuk üretimini dönüştürmektir. Better Cotton programı, çiftçilere suyun daha verimli kullanılması, zararlı pestisitlerin azaltılması, toprak sağlığının iyileştirilmesi, doğal yaşam alanlarının korunması ve insana yakışır iş standartlarının sağlanması konularında rehberlik eder.

Better Cotton’ın temel amacı, “Better Cotton” lisansına sahip pamuğun tedarik zincirinde yaygınlaşmasını sağlamaktır. Bu lisans, belirli sürdürülebilirlik standartlarına uygun olarak üretilmiş pamuğu ifade eder. Tüketiciler, giyim markaları ve perakendeciler Better Cotton ürünlerini tercih ederek, pamuk sektörünün daha sorumlu bir yöne doğru ilerlemesine katkıda bulunurlar.

Neden Better Cotton? Pamuk Üretiminin Zorlukları ve Better Cotton’ın Çözümleri

Geleneksel pamuk üretimi, dünyanın bazı bölgelerinde su kıtlığının artmasına, toprağın verimliliğini kaybetmesine ve biyoçeşitliliğin azalmasına neden olan uygulamalar içerir. Better Cotton, bu sorunlara kapsamlı çözümler sunarak sürdürülebilir bir gelecek inşa etmeyi hedefler:

1. Su Yönetimi

Pamuk, su yoğun bir bitkidir. Geleneksel tarım yöntemlerinde aşırı sulama, su kaynaklarının tükenmesine ve yeraltı sularının azalmasına yol açabilir. Better Cotton programı, çiftçilere damla sulama gibi modern sulama tekniklerini ve yağmur suyunu etkin kullanma yöntemlerini öğretir. Ayrıca, toprağın su tutma kapasitesini artıran uygulamalar teşvik edilir. Bu sayede, pamuk üretimi için gereken su miktarı önemli ölçüde azalır.

2. Pestisit ve Kimyasal Kullanımı

Kimyasal pestisitler ve gübreler, toprağı, suyu ve biyoçeşitliliği olumsuz etkileyebilir, aynı zamanda çiftçilerin sağlığı için de risk oluşturabilir. Better Cotton, entegre zararlı yönetimi prensiplerini benimseyerek, çiftçileri kimyasal ilaçlara bağımlılıklarını azaltmaya teşvik eder. Biyolojik kontrol yöntemleri, zararlıların doğal düşmanlarından faydalanma ve mahsul rotasyonu gibi uygulamalarla kimyasal kullanım minimize edilir.

3. Toprak Sağlığı

Sağlıklı topraklar, tarımsal verimliliğin temelidir ve aynı zamanda karbon depolayarak iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir rol oynar. Better Cotton, çiftçileri toprağın organik madde içeriğini artıran, erozyonu önleyen ve toprak biyoçeşitliliğini koruyan uygulamaları benimsemeye teşvik eder. Anız yönetimi, örtü bitkileri kullanımı ve kimyasal gübrelerin akıllıca kullanımı bu yaklaşımlara örnektir.

4. İnsana Yakışır İş Standartları

Pamuk tarlalarında çalışanların hakları ve yaşam koşulları da sürdürülebilirlik açısından kritik öneme sahiptir. Better Cotton, çocuk işçiliğinin önlenmesi, adil ücretlendirme, güvenli çalışma koşulları ve ayrımcılığın önlenmesi gibi temel insana yakışır iş standartlarının uygulanmasını destekler. Çiftçilerin ve tarım işçilerinin eğitimi ve refahı, programın temel taşlarından biridir.

5. Biyoçeşitlilik ve Doğal Yaşam Alanlarının Korunması

Tarım uygulamaları, doğal yaşam alanlarını tehdit edebilir ve biyoçeşitliliği azaltabilir. Better Cotton, çiftçileri pamuk tarlalarının çevresindeki doğal ekosistemleri korumaya, sulak alanları ve ormanlık alanları muhafaza etmeye teşvik eder. Bu sayede, bitki ve hayvan türlerinin yaşam alanları korunur ve ekosistem dengesi desteklenir.

Better Cotton Nasıl Çalışır?

Better Cotton’ın işleyişi, küresel bir tedarik zincirini kapsayan çok yönlü bir yaklaşıma dayanır:

• Çiftçilerin Eğitimi ve Kapasite Geliştirme: Better Cotton programı, yerel uygulama ortakları aracılığıyla pamuk çiftçilerine sürdürülebilir tarım teknikleri konusunda eğitimler verir. Bu eğitimler, pratik uygulamalar ve en iyi örneklerin paylaşımı yoluyla çiftçilerin bilgi ve becerilerini artırır.

• Standartlar ve Lisanslama: Better Cotton Standard Sistemi, çiftçilerin uygulamalarını belirli sürdürülebilirlik kriterlerine göre değerlendirir. Bu kriterlere uyan çiftliklere Better Cotton lisansı verilir. Bu lisans, üretilen pamuğun Better Cotton ilkelerine uygun olduğunu gösterir.

• Tedarik Zinciri Takibi: Better Cotton, “Kütle Dengesi” (Mass Balance) sistemi kullanarak Better Cotton’ın tedarik zinciri boyunca izlenmesini sağlar. Bu sistemde, Better Cotton olarak lisanslanan pamuk fiziksel olarak diğer pamuklarla karışabilir ancak Better Cotton olarak beyan edilen miktar kadar Better Cotton standartlarına uygun pamuk üretildiğini garanti eder. Bu, küresel ölçekte sürdürülebilir pamuk üretiminin artırılmasına yardımcı olur.

• Marka ve Perakendecilerin Katılımı: Giyim markaları ve perakendeciler, Better Cotton’a üye olarak ve tedarik zincirlerinde Better Cotton kullanmayı taahhüt ederek programı desteklerler. Bu katılım, Better Cotton’a olan talebi artırır ve çiftçilerin sürdürülebilir uygulamalara geçiş yapmaları için teşvik sağlar.

• Tüketici Bilinçlendirme: Better Cotton, tüketicilerin sürdürülebilir pamuk üretimi hakkında bilinçlenmesini ve Better Cotton logosunu arayarak sorumlu seçimler yapmasını teşvik eder.

Better Cotton Tedarik Zinciri Takip (Chain of Custody) Standardı: Sürdürülebilirliğin İzini Sürmek

Pamuk, küresel bir emtia olup karmaşık ve katmanlı bir tedarik zincirine sahiptir. Pamuk çiftçisinden iplik üreticisine, kumaş dokumacısından hazır giyim markasına ve nihayet tüketiciye ulaşana kadar birçok aşamadan geçer. Better Cotton gibi sürdürülebilirlik girişimlerinin başarısı, sadece pamuğun tarlada nasıl yetiştirildiğiyle sınırlı değildir; aynı zamanda bu pamuğun tedarik zinciri boyunca nasıl izlendiği ve doğru bir şekilde etiketlendiğiyle de yakından ilişkilidir. İşte bu noktada Better Cotton Tedarik Zinciri Takip (Chain of Custody – CoC) Standardı devreye girer. Bu standart, Better Cotton’ın tarladan nihai ürüne kadar olan yolculuğunu güvence altına alarak, sürdürülebilirliğe yapılan yatırımların şeffaf ve güvenilir bir şekilde doğrulanmasını sağlar.

Tedarik Zinciri Takip Standardı Nedir ve Neden Önemlidir?

Tedarik Zinciri Takip (CoC) standardı, sertifikalı veya sürdürülebilir bir şekilde üretilmiş bir hammaddenin (bu durumda pamuğun) tedarik zinciri boyunca fiziksel veya idari olarak izlenebilirliğini sağlayan kurallar bütünüdür. Better Cotton için CoC standardı, Better Cotton olarak pazarlanan pamuğun, gerçekten de Better Cotton Standart Sistemi’ne uygun olarak üretilmiş pamuk miktarını temsil ettiğinden emin olmak için kritik öneme sahiptir.

Peki neden bu kadar önemli?

1. Güvenilirlik ve Şeffaflık: CoC standardı, Better Cotton iddiasının arkasındaki güvenilirliği sağlar. Tüketiciler, markalar ve perakendeciler, satın aldıkları Better Cotton ürünlerinin gerçekten sorumlu bir şekilde üretildiğine inanabilirler.

2. Sürdürülebilirlik Yatırımının Doğrulanması: Better Cotton programına katılan çiftçiler ve tedarik zinciri aktörleri, sürdürülebilir uygulamalara yatırım yaparlar. CoC standardı, bu yatırımların doğru bir şekilde izlenmesini ve faydalarının ortaya çıkmasını sağlar. Aksi takdirde, sürdürülebilir pamuk ile geleneksel pamuk arasında bir ayrım yapılamaz ve sürdürülebilirlik çabaları anlamsız hale gelebilir.

3. Haksız Rekabetin Önlenmesi: Sahte veya yanıltıcı sürdürülebilirlik iddialarının önüne geçer. CoC standardı, yalnızca gerçekten Better Cotton standartlarına uygun olarak üretilmiş pamuğun Better Cotton olarak satılabilmesini sağlayarak, dürüst oyuncuları korur.

4. Risk Yönetimi: Tedarik zinciri boyunca olası etik ve çevresel risklerin yönetilmesine yardımcı olur. Bir sorun ortaya çıktığında, kaynağa kadar izleme imkanı sunar.

Better Cotton Tedarik Zinciri Takip Modelleri: Kütle Dengesi ve Fiziki Ayrım

Better Cotton CoC standardı, temel olarak iki ana model üzerine kurulmuştur: Kütle Dengesi (Mass Balance) ve Fiziki Ayrım (Segregation). Bu iki model, pamuğun tedarik zinciri boyunca nasıl izlendiğini ve Better Cotton iddiasının nasıl yapıldığını belirler.

1. Kütle Dengesi (Mass Balance) Modeli

Better Cotton CoC standardının birincil ve en yaygın kullanılan modeli Kütle Dengesidir. Bu model, sertifikalı (Better Cotton) pamuğun, sertifikasız (geleneksel) pamukla fiziksel olarak karışmasına izin verirken, tedarik zinciri boyunca toplam Better Cotton hacminin izlenmesini sağlar.

Nasıl Çalışır?

• Bir iplik fabrikası düşünelim. Bu fabrika, hem Better Cotton çiftçilerinden hem de geleneksel pamuk çiftçilerinden pamuk satın alabilir.

• Kütle Dengesi sistemine göre, fabrika Better Cotton olarak satın aldığı pamuk miktarını (örneğin 100 ton) kaydeder.

• Fabrikadaki üretim sürecinde Better Cotton ve geleneksel pamuk fiziksel olarak karışabilir. Yani, belirli bir ipliğin tamamının Better Cotton olduğunun garantisi yoktur.

• Ancak, fabrika Better Cotton olarak sattığı iplik miktarının, Better Cotton olarak satın aldığı pamuk miktarını aşmamasını sağlamak zorundadır. Örneğin, 100 ton Better Cotton satın alan bir fabrika, en fazla 100 ton ipliği “Better Cotton içeren ürün” olarak satabilir.

• Bu modelde önemli olan, küresel Better Cotton üretimi ile tedarik zincirinde Better Cotton olarak satılan toplam hacmin birbiriyle eşleşmesidir.

Neden Kütle Dengesi Kullanılıyor?

• Pratiklik ve Maliyet Etkinliği: Pamuk gibi bir emtianın her bir lifini tedarik zinciri boyunca fiziksel olarak ayrı tutmak lojistik olarak son derece zor ve maliyetlidir. Kütle Dengesi, mevcut altyapıyı kullanarak sürdürülebilir pamuğun büyük ölçekte yayılmasını kolaylaştırır.

• Küresel Yayılımı Teşvik: Kütle Dengesi, daha fazla çiftçinin Better Cotton yetiştirmesini ve daha fazla markanın Better Cotton tedarik etmesini teşvik eder çünkü fiziksel ayrım zorunluluğu olmadığından tedarik zinciri üzerindeki yük azalır. Bu, Better Cotton’ın küresel ayak izini genişletmek için hayati öneme sahiptir.

• Daha Büyük Etki: Better Cotton’ın asıl amacı, küresel pamuk üretimini daha sürdürülebilir hale getirmektir. Kütle Dengesi modeli, üretilen Better Cotton miktarının artırılmasına odaklanarak, çevresel ve sosyal faydaların daha geniş bir ölçeğe yayılmasına olanak tanır.

2. Fiziki Ayrım (Segregation) Modeli

Fiziki Ayrım modeli, Better Cotton’ın tedarik zinciri boyunca diğer pamuktan tamamen ayrı tutulduğu anlamına gelir. Bu modelde, Better Cotton olarak beyan edilen ürün, %100 Better Cotton’dan yapılmıştır ve fiziksel karışım yoktur.

Nasıl Çalışır?

• Çiftçiden toplanan Better Cotton, depolama, taşıma, işleme ve üretim aşamalarında geleneksel pamuktan tamamen ayrı tutulur.

• Her aşamada, Better Cotton’ın diğer pamukla karışmadığını gösteren belgelendirme ve izlenebilirlik süreçleri katı bir şekilde uygulanır.

• Bu model, belirli bir nihai ürünün kesinlikle Better Cotton’dan yapıldığını garanti eder.

Better Cotton programı, başlangıçta çoğunlukla Kütle Dengesi modelini kullanmıştır. Ancak, artan şeffaflık talepleri ve daha fazla izlenebilirlik arayışı ile Better Cotton, Fiziki Ayrım modelini uygulamaya koymuştur. Bu uygulama ile,  çiftçi düzeyinde Better Cotton verilerini güvenli bir şekilde izleyebilecek ve tedarik zinciri aktörlerinin pamuğun kökenini ve geçtiği aşamaları daha iyi anlamasını sağlayacaktır.

Better Cotton Tedarik Zinciri Takip Standartlarının Denetlenmesi ve Sertifikasyonu

Better Cotton CoC standardına uyum, denetimler ve sertifikasyon süreçleriyle güvence altına alınır. Tedarik zincirindeki her bir aktör (çırçırlar, iplikçiler, dokuma fabrikaları vb.) Better Cotton tarafından yetkilendirilmiş üçüncü taraf denetim kuruluşları tarafından denetlenir. Bu denetimler, firmaların Better Cotton’ı doğru bir şekilde beyan ettiklerini, kayıtları düzenli tuttuklarını ve CoC gerekliliklerine uyduklarını doğrular. Başarılı denetimler sonucunda firmalara CoC sertifikası verilir. Bu sertifika, o firmanın Better Cotton’ı tedarik zincirinde işleme ve satma yeteneğini gösterir.

Better Cotton Tedarik Zinciri Takip Standardı, Better Cotton’ın küresel sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmasında kilit bir rol oynamaktadır. Pamuğun yolculuğunu izleyerek, güvenilirliği artırır, şeffaflığı sağlar ve sürdürülebilir pamuğa olan talebi teşvik eder. Tüketiciler, markalar ve tedarik zinciri aktörlerinin ortak çabalarıyla Better Cotton, pamuk endüstrisini daha çevre dostu, sosyal açıdan adil ve ekonomik olarak yaşayabilir bir geleceğe taşıma misyonunu sürdürmektedir.